Стопанската комора на трговци кои оперираат со прехранбени и непрехранбени производи, пијалаци и тутун, изразува загриженост во врска со најновата одлука за ограничување на маржите до 30 април. Според нив, Владата ја задолжила Министерството за економија да воведе 10-процентно ограничување на маржите во малопродажбата и исто толкав лимит за големопродажбата на основните прехранбени производи. Ова се однесува на веќе постоечките 73 групи на производи, но со измените ќе бидат опфатени и средства за хигиена, како детергенти, како и бебешката храна и други производи со високи маржи.
Трговците предупредуваат дека оваа одлука сериозно го доведува во прашање опстанокот на нивните компании. Тврдат дека со толку ниска маржа нема да можат да продолжат со нормално работење, што ќе резултира со рестриктивни мерки како намалување на бројот на вработени, реорганизација на работењето, па дури и затворање на одредени продажни објекти. Според нивните пресметки, оваа одлука директно погодува 86 трговски фирми со вкупно 790 продажни локации и 4.700 вработени.Овие податоци, според нив, треба да предизвикаат загриженост кај Владата.
Покрај тоа, трговците тврдат дека нивното работење веќе е оптоварено со високи трошоци. Посебно проблематично го истакнуваат зголемувањето на цената на електричната енергија, кое за периодот јануари 2024 – јануари 2025 година изнесува 72%, додека трошоците за дистрибуција пораснале за 25%. Платите, пак, во 2024 година се зголемени за околу 20% во споредба со претходната година, при што е најавено уште едно покачување од март. Трошоците за плати изнесуваат меѓу 12 и 15%, а на сето тоа се надоврзуваат и останатите комунални давачки и трошоци за одржување на опремата. Со така ниска маржа од 10%, тие нагласуваат дека нема да можат ни да ги покријат сите овие трошоци, а не пак да обезбедат стабилно работење.
Според Комората, ограничувањето на маржите на 10% е целосно неприфатливо, па затоа бараат итно решение за оваа состојба. Потенцираат дека досегашните анализи покажуваат дека маркетите не се одговорни за зголемувањето на цените, туку дека цените ги диктираат добавувачите и производителите.
Дополнително,нагласуваат дека супермаркетите никогаш не ги зголемуваат цените по сопствена волја,туку ценовните промени се последица на покачувањата што ги воведуваат добавувачите и производителите. Ако тие не ги прифатат новите ценовници,производите воопшто не им се испорачуваат. Ова создава двоен притисок – од една страна, потрошувачите бараат пониски цени, а од друга страна, добавувачите ги принудуваат маркетите да ги прифатат новите цени. Само во јануари оваа година, над 40 добавувачи и производители испратиле нови ценовници за 92 категории и поткатегории на производи.
Комората предупредува дека профитната маржа на супермаркетите постојано се намалува, додека кај добавувачите таа останува висока. Ова значи дека супермаркетите не се виновни за зголемувањето на цените, туку добавувачите кои не ја намалуваат својата заработка.
Поради сите овие причини, трговците предлагаат да се идентификуваат вистинските фактори кои доведуваат до поскапување на производите и да се побара одговорност од нив, наместо вината да се префрла на малопродажбата. Според нив, неопходно е систематско решение кое ќе вклучува целосна контрола на заработката и маржите на сите учесници во синџирот на снабдување – од производители и увозници па сè до самите трговци.
Како заклучок, истакнуваат дека не сакаат да преземат радикални мерки како протести или блокади, но бараат итна средба со Владата за да ги изложат своите аргументи и да се најде разумно решение за ситуацијата.Напоменуваат дека популистичките мерки нема да донесат добро на долг рок,па затоа е важно состојбата да се разгледа темелно и да се најдат одржливи решенија.
